HASTA HAKLARI
İnsan
hakları ilk kez 1215 yılında İngiltere’de tanınmıştır. Resmi olarak 18.
yüzyıl sonlarında Amerikan Haklar Bildirgesi ve 1789 Fransız İnsan ve
Vatandaş Hakları Evrensel Bildirgesi yayımlanmıştır. Birleşmiş
Milletlerin kurulmasıyla insan hakları evrensel hale geldi. İnsan
Hakları Evrensel Beyannamesi yayınlandı. Buna göre; herkesin özgür,
onurlu, hakları bakımından eşit oldukları belirtilmektedir.
İnsan haklarını kısaca; tüm insanların her açıdan doğuştan eşit ve özgür
olması diye tarif etmek mümkündür. Söz konusu bu özgürlük, başkalarının
haklarına saygılı olmak ve bu hakları çiğnememe zorunluluğu ile
dengelenmiştir. Çeşitli insan hakları bulunmaktadır. Hasta hakları da
temel insan haklarından birisidir.
1)
Hizmetten genel olarak faydalanma: Adalet ve Hakkaniyet ilkeleri
çerçevesinde sağlık hizmetlerinden faydalanma. Irk, dil, din ve mezhep,
cinsiyet, felsefi inanç,ekonomik ve sosyal durumları dikkate alınmadan
hizmet alma hakkı vardır.
2)
Bilgilendirme ve bilgi isteme: Her türlü sağlık hizmetinin ve imkanının
neler olduğunu öğrenmeye ve sağlık durumu ile ilgili her türlü bilgiyi
sözlü veya yazılı isteme hakkı vardır.
3)
Sağlık kuruluşunu ve personelini, seçme ve değiştirme: Sağlık
kuruluşunu seçmeye, değiştirmeye ve seçtiği sağlık tesisinde verilen
sağlık hizmetlerinden faydalanmaya, sağlık hizmeti verecek vermekte olan
tabiplerin ve diğer sağlık çalışanlarının kimliklerini, görev ve
unvanlarını öğrenmeye seçme ve değiştirmeye hakkı vardır.
4) Mahremiyet: Gizliliğe uygun bir ortamda her türlü sağlık hizmeti almaya hakları vardır.
5)
Reddetme, durdurma ve rıza: Tedaviyi reddetmeye, durdurulmasını
istemeye, tıbbi müdahalelerde rızasının alınmasına ve rıza çerçevesinde
hizmetten faydalanmaya hakkı vardır.
6) Güvenlik : Sağlık hizmetini güvenli bir ortamda almaya,
7)
Dini vecibeleri yerine getirebilme : Sağlık tesisinin imkanları
ölçüsünde ve idarece alınan tedbirler çerçevesinde, dini vecibelerini
yerine getirmeye hakkı vardır.
8)
İnsani değerlere saygı gösterilmesi, saygınlık görme ve rahatlık:
Saygı, itina ve ihtimam gösterilerek, güler yüzlü, nazik, şefkatli bir
ortamda, her türlü hijyenik şartlar sağlanmış gürültülü ve rahatsız
edici bütün etkenler giderilmiş bir sağlık hizmeti almaya hakkı vardır.
9)
Ziyaret ve refakatçi bulundurma: Sağlık tesislerince belirlenen usül ve
esaslar çerçevesinde ziyaretçi kabul etmeye ve mevzuatın ve sağlık
tesisinin imkanları ölçüsünde ve hekimin uygun görmesi halinde refakatçi
bulundurmaya hakkı vardır.
10)
Müracaat, şikayet ve dava hakkı: Haklarının ihlali halinde, mevzuat
çerçevesinde her türlü başvuru, şikayet ve dava hakkını kullanmaya hakkı
vardır.